TÀI LIỆU BẢO DƯỠNG SỮA CHỮA HỆ THỐNG PHÂN PHỐI KHÍ
CAO ĐẲNG CƠ GIỚI THỦY LỢI
LINK DOWNLOAD: TẠI ĐÂY
CAO ĐẲNG NGHỀ ĐÀ LẠT
LINK DOWNLOAD: TẠI ĐÂY

TÀI LIỆU TRƯỜNG CAO DẲNG HÒA BÌNH XUÂN LỘC
LINK DOWNLOAD: TẠI ĐÂY

Cơ cấu phân phối khí được thiết kế trong hệ thống động cơ xe với nhiệm vụ nạp đầy và xả các khí thải trong xi lanh ra ngoài. Thông thường, bộ phận này sẽ làm việc trong môi trường có nhiệt độ cao, tải trọng va đập lớn.

Động cơ đốt trong được trang bị trên ô tô hoạt động dựa trên quy trình nạp - nén - nổ - xả. Trong đó, chu kỳ nạp và xả sẽ được kéo dài hơn do quá trình làm việc liên lục của cơ cấu phân phối khí.

1. Nhiệm vụ và cấu tạo cơ cấu phân phối khí

- Nhiệm vụ của cơ cấu phân phối khí

Cơ cấu phân phối khí là bộ phận quan trọng trong cấu tạo động cơ, có nhiệm vụ đưa không khí vào xi lanh và xả khí thải ra bên ngoài. Quá trình dung nạp không khí của bộ phận này được thực hiện thông qua việc đóng mở định kỳ cửa nạp và cửa xả.

Cơ cấu phân phối khí có nhiệm vụ nạp đầy và xả khí thải ra bên ngoài (Nguồn: Sưu tầm)

- Cấu tạo cơ cấu phân phối khí

Hệ thống cơ cấu phân phối khí được cấu tạo từ nhiều chi tiết máy khác nhau, bao gồm:

Trục cam: Bộ phận này là một trục liền không có khúc nối, bao gồm các vấu cam nạp, cam thải và các cổ trục. Thông thường, các vấu cam sẽ được bố trí dựa theo thứ tự nổ của từng loại động cơ hoặc chức năng của trục cam.
Xupap: Đây là bộ phận có nhiệm vụ đóng mở cửa nạp và cửa xả trong xi lanh của động cơ đốt trong. Xupap được cấu tạo từ các loại vật liệu có khả năng chịu nhiệt cao, cứng và ít bị giãn nở.
Lò xo xupap: Lò xo xupap cũng được cấu tạo từ vật liệu cứng nhưng lại có tính năng đàn hồi tốt. Bộ phận này thường là lò xo trụ có bước xoắn thay đổi, giúp làm giảm các dao động cộng hưởng trong quá trình hoạt động, hạn chế bị gãy lò xo.

2. Phân loại cơ cấu phân phối khí

2.1. Cơ cấu phân phối khí dùng xupap

Cơ cấu phân phối khí dùng xupap đặt

Bộ phận xupap được đặt ở phần thân máy, có cấu tạo và nguyên lý hoạt động khá phức tạp. Các xupap sẽ bao gồm các chi tiết như: lò xo, xupap, trục cam, cửa nạp và cửa xả, con đội. Phía trên con đội có lắp bu lông để dễ dàng điều chỉnh các khe hở xupap, lò xo và được hãm ở đuôi của xupap bằng móng hãm. Sau đó, trục cam sẽ được trục khuỷu dẫn động thông qua cặp bánh răng hoặc đĩa xích.

Cơ cấu phân phối khí dùng xupap treo

Đây là bộ phận được lắp đặt bên trên nắp máy, còn trục cam của xupap sẽ được lắp bên trong thân máy. Hệ thống xupap treo có cấu tạo gồm: con đội, trục cam, đũa đẩy, lò xo, vít điều chỉnh khe hở của xupap, cần mở, ống dẫn hướng và xupap. Động cơ xe ô tô có thể dùng cùng lúc hai trục cam để dẫn động riêng cho xupap nạp và xupap xả. Trong trường hợp chỉ có một trục cam trên nắp máy thì các xupap cần được bố trí thành một hoặc hai hàng. Đồng thời cơ cấu phân phối khí xupap treo sẽ không có đũa đẩy và được dẫn động thông qua đai truyền có xích hoặc bánh răng.

Sơ đồ phân loại cơ cấu phân phối khí — Cơ cấu phân phối khí dùng xupap bao gồm các chi tiết như lò xo, con đội và một số bộ phận khác (Nguồn: Sưu tầm)

2.2. Cơ cấu phân phối khí dùng van trượt

Hệ thống phân phối khí dùng van trượt được cấu tạo khá đơn giản, do đó người dùng không cần phải điều chỉnh hoặc sửa chữa. Tuy nhiên chúng lại có hạn chế là tiêu hao khá nhiều nhiên liệu trong quá trình hoạt động. Trong cơ cấu phân phối khí dùng van trượt ở động cơ hai kỳ sẽ bao gồm các-te chứa khí, khi piston trong các-te di chuyển lên xuống sẽ tạo ra áp suất khí nén. Sau đó piston mở cửa thổi và cửa xả, hòa khí từ các-te sẽ thông qua đường dẫn cửa thổi để vào bên trên piston.

2.3. Cơ cấu phân phối khí dùng hỗn hợp

Hệ thống cơ cấu phân phối khí hỗn hợp được cấu tạo gồm cả xupap và van trượt, thường được dùng ở loại có cửa thổi và xupap xả trong động cơ diesel hai kỳ. Các piston trong bộ phận này sẽ có nhiệm vụ như một van trượt để đóng mở cửa thổi, còn xupap sẽ đóng mở cửa xả.

Bộ phận cơ cấu phân phối khí là chi tiết quan trọng trong động cơ xe ô tô, do đó chủ phương tiện cần thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng bộ phận này để đảm bảo quá trình vận hành diễn ra êm ái.

Nguồn: https://vinfastauto.com/vn_vi/co-cau-phan-phoi-khi

QUY TRÌNH THÁO LẮP CƠ CẤU PHÂN PHỐI KHÍ TRÊN Ô TÔ

DỤNG CỤ CẦN CHUẨN BỊ

- Dụng cụ tháo lắp gồm: Cờ lê, tròng miệng các loại, tuýp 10, 12, 14, 17, 19, 27 kìm bằng đầu, kìm nhọn, kìm tháo phe hãm, cảo ba chấu, búa đồng, kìm tháo lắp xéc măng, vam tháo lắp lò xo xu páp…
- Dụng cụ đo kiểm: Panme đo trong, panme đo ngoài, căn lá, thước lá, thước cặp, thước vuông, bàn máp, đồng hồ xo, khối thép…
- Dụng cụ sửa chữa: khoan tay, dũa mịn, bộ dao doa ba kích thước…
- Nguyên vật liệu: xăng, dầu rửa, xà bông, bột màu, giấy nhám, rẻ lau, mỡ, dầu nhờn, khay đựng…

CÁC BƯỚC THÁO CƠ CẤU PHÂN PHỐI KHÍ Ô TÔ

1. Xả dầu bôi trơn động cơ.
2. Xả dầu trợ lực lái.
3. Xả nước làm mát.
4. Tháo dây trên hệ thống điện động cơ, tháo ắc quy, bộ chia điện…
5. Tháo dẫn động bướm ga, bướm gió, cùng các ống dẫn nhiên liệu không khí, chân không…
6. Tháo máy bơm dầu trợ lực tay lái.
7. Tháo két nước làm mát dầu, nước làm mát.
8. Tháo máy bơm nén khí.
9. Tháo Bu lông cố định động cơ với khung xe.
10. Tháo động cơ ra khỏi xe và đặt lên vị trí phù hợp tránh hỏng hóc.
11. Vệ sinh sạch sẽ bên ngoài động cơ xe.
12. Xếp dụng cụ phù hợp để thuận tiện khi tháo máy.
13. Tháo bộ chế hòa khí (dàn phun xăng với động cơ xăng).
14. Tháo vòi phun, bơm cao áp trên động cơ dầu.
15. Tháo nắp dàn cò.
16. Tháo đáy các te.
17. Tháo đai ốc cố định buly trục khuỷu.
18. Tháo buly trục khuỷu.
19. Tháo đai ốc cố định khớp buly khục khuỷu (dùng cảo để cảo khớp cố định buly trục khuỷu ra ngoài). 20. Tháo trục bộ chia điện.
21. Tháo nắp đậy hộp bánh răng phân phối.
22. Tháo dây đai hoặc xích dẫn động đối với cơ cấu phân phối khí truyền động xích hoặc dây đai (chú ý dấu, nếu mất dấu phải xác định và đánh dấu lại ).
23. Tháo dàn cò.
24. Tháo đũa đẩy.
25. Tháo bơm nước làm mát .
26. Tháo nắp máy (chú ý các đai ốc theo đúng quy trình tháo từ ngoài vào trong).
27. Nhấc nắp máy ra ngoài (chú ý giữ đệm nắp máy tránh làm hư hỏng đệm).
28. Tháo buly đầu trục động cơ (tháo đai ốc giữ bu ly, dùng cảo để tháo).
29. Tháo con đội.
30. Tháo bộ căn dịch dọc trục cam (lưu ý kiểm tra cặp dấu của bánh răng cam và bánh răng đầu trục khuỷu, nếu không còn cần đánh dấu lại không nhầm).
31. Lựa tháo trục cam ra ngoài . (chú ý: nếu động cơ dùng loại con đội hình nấm phải đẩy từng con đội lên mới tháo trục cam ra ngoài được).
32. Tháo cụm xupáp : (chú ý khi tháo cần đánh dấu thứ tự các cây xu páp trên nắp máy, cẩn thận khi tháo lò xo xu páp, không để móng hãm bật ra ngoài khá nguy hiểm. Một số xu páp được làm mát bằng sodium, chất này có thể nổ làm bị thương cho anh em kỹ thuật nên phải hết sức cẩn thận).

Đặt nắp máy lên giá dùng dụng cụ chuyên dùng ép lò so xupáp và tháo các xupáp và lò so khỏi nắp máy. Đặt các bộ phận theo thứ tự trong một giá đỡ. Nếu một xupáp không thể tháo ra được, kiểm tra phần cuối đỉnh của xupáp xem nó có bị bẹp đầu hoặc bị đập búa trên đầu không. Nếu có, sử dụng một cái đũa hoặc đá mài nhỏ để vạt cạnh sắc một cách nhẹ nhàng phần cuối đỉnh xupáp. Nếu ép mạnh xupáp qua ống dẫn hướng sẽ làm vỡ ống dẫn hướng.
33. Tháo rời các chi tiết dàn cần bẩy xếp theo thứ tự số máy.

VỆ SINH

Vệ sinh sạch sẽ toàn bộ các chi tiết vừa tháo bằng dầu và xăng. Chú ý không làm trầy xước các bề mặt làm việc như thân xupáp, ống dẫn hướng, con đội,cam…

CÁC BƯỚC LẮP LẠI

1. Trước khi lắp lại phải làm sạch tất cả các chi tiết bề mặt. sau đó bôi trơn lớp dầu máy, trục cam phải có khe hở theo hướng nhất định. Trục cam và bánh răng phân khối phải lắp lên thân xi lanh cùng một lúc. Khi lắp cần chú ý đến các ký hiệu đã đánh dấu tránh lắp sai.

Lắp supáp phải chú ý an toàn, đề phòng lò xo bắn vào người, yêu cầu các chi tiết của supáp đều nằm theo bộ, sau khi tháo ra không được để lẫn lộn, khi lắp lại vẫn lắp theo bộ. Có một số máy dieden vì để tránh cho lò xo supáp khi làm việc không xảy ra hiện tượng cộng hưởng và khi máy chạy với tốc độ cao vẫn có thể làm việc trên toàn bộ chiều dài của nó người ta đã dùng lò xo bước xoắn khác nhau, khi lắp loại lò xo này đầu có bước xoắn ngắn được lắp vào phía tán supáp.

2. Các bước lắp ngược lại các bước tháo.

Yêu cầu:

Cụm xupáp, con đội, cò mổ phải lắp đồng bộ, đúng dấu khi tháo.
Sau khi sửa chữa xong phải kiểm tra thử các cơ cấu hoạt động nhẹ nhàng mới cho khởi động động cơ. Động cơ hoạt động đạt công suất cao theo yêu cầu, không có tiếng ồn tiếng gõ từ cơ cấu phân phối khí.